-“Bizde öyle bir bilgi yok…”

-“Hiç mi yok ?”

-“Yok…. Biraz var…”

‘Varlığına ilişkin kanıt olmamasının, yokluğun kanıtı olduğu’ çıkarımı olarak ifade edilebilecek bir safsata/yanılgı türü.

Onbeşinci yüzyıl Avrupasında;

I.           “Bugüne kadar Atlas Okyanusunda batıya doğru yaptığımız seyirlerde, bilinen birkaç ada dışında herhangi bir büyük kara parçasına rastlamadık.”

şeklinde açıklamalar yapıldığını düşünün. İnsanlar bir süre sonra bunu;

II.         “Atlas Okyanusunun batısında herhangi bir kara parçası olmadığı kanıtlandı.”

olarak hatırlayacaklardır.

İnsan beyni yukarıdaki iki ifadenin birbirinden farklı olmadığını düşünmeye meyillidir.

Aslen bunun da üzerinde bir hatalı akıl yürütme biçimi, Round Trip Fallacy.

Örneğin batı ülkelerinde şöyle bir çıkarım söz konusu.

I.           ‘Neredeyse teröristlerin tamamı Müslümandır.’

II.         ‘Neredeyse bütün Müslümanlar teröristtir’

Batı ülkelerinin yaşadığı/algıladığı terör olayları için birinci ifade doğru olabilir. Ancak, bir süre sonra insanlar ikinci ifadeyi ilki yerine kullanmaya meyil gösterirler. İkisi arasında çok büyük farklılık bulunmasına rağmen.

Benzer bir hatalı akıl yürütme biçiminin, İBB ile ilgili müfettiş soruşturmasının gerekçesinde olması kuvvetle muhtemel.

Bu hatalı akıl yürütme biçimi için diğer bazı örnekler.

“Ben X partililerin büyük çoğunluğu aptaldır demedim. Ama aptalların büyük çoğunluğu X partili…”

“Ben size başarı her zaman yetenek/beceri ile ilgili değildir dedim. Siz başarı şanstır dediğimi ima ediyorsunuz.”

Not : Örneklerin bir kısmı, Nassim Taleb’in Siyah Kuğu kitabından alınmıştır.