Çarşamba, 03 Kasım 2021 16:34

TÜMEVARIM HİNDİSİ – INDUCTIVIST TURKEY

Yazan
Öğeyi Oyla
(1 Oyla)

 

 

Hikayemizin kahramanı hindi, çiftlikteki ilk günlerinde ne olup bittiğini anlamaya çalışmaktadır.

 

Kendisini besleyen çiftçi ile ilgili ne düşünmesi gerektiğine karar veremez.

 

Çiftliğin güvenli ortamında, çiftçi tarafından düzenli bir şekilde sunulan kolay besinin tadını çıkarırken, doğrudan sonuca atlama konusunda temkinli davranmaktadır.

 

Günler geçtikçe yavaş yavaş olayı anlamaya başlar.

 

Çiftçi her sabah aynı saatlerde onları beslemektedir. Yağmurlu günde, güneşli günde. Soğukta, sıcakta. Hafta başında, ortasında, sonunda.

 

Çiftçinin iyi birisi olduğunu düşünmeye başlamıştır. Bu kadar fazla sayıda sürekli aynı şekilde tekrarlayan gözlemden sonra başka bir sonuca varmak abes olur.

 

Bilimsel yöntem bile aslen, tekrarlayan gözlemlerden sonuca ulaşmayı temel alan tümevarım değil midir ki.

 

Artık rahatlamıştır. Güvenli ortamın, kolay besinin tadını çıkarır. Ta ki o gün gelene kadar.

 

Karlı o sabah çiftçi her zamanki saatinde gelir. Üzerinde farklı bir kıyafet vardır, kırmızı beyaz. Bir de başında kırmızı noel baba şapkası.

 

Ponzilerin, organize finansal dolandırıcılıkların ve büyük finansal balonların hikayeleri de benzer özellikler taşır.

 

Tekrarlayan gözlemler çok ikna edicidir. Sürü davranışı ve bilumum bilişsel yanılgı etkisiyle daha da ikna edici olurlar.

 

Kripto paralar, sebepsiz sürekli yükselen hisse veya varlık fiyatları bu konuda iyi birer örnektir.

 

‘Tümevarım Problemi’, Bertrand Russel tarafından ortaya atılmış ve Carl Popper tarafından geliştirilmiştir. 

 

 

Okunma 626 defa Son Düzenlenme Cuma, 05 Kasım 2021 19:35