Düşünceyi aktarmada dil ana mecralardan biri. Diğer taraftan, dil düşünme eyleminin olmazsa olmazı mı emin değilim ?
Düşünceyi aktarmada dil dışında da araçlar var. Örneğin hiç bir replik içermeyen bir film, bir kitaptan daha fazla düşünce geçirebilir karşı tarafa. Bir görsel (resim/foto) veya konuşma içermeyen sesler (müzik) de.
Kendi düşünme eylemime odaklandığımda, ana metodun dil değil, görsel modelleme (hayal etme/canlandırma) olduğunu söyleyebilirim.
Dil bunu başkalarına aktarmak söz konusu olduğunda gündeme geliyor.
İlginç olan, kesin dediğim düşüncelerimi başkalarına aktarmaya çalıştığımda, zaman zaman düşüncelerimin değişmesi.
Bir konudaki düşüncelerimden emin olmak istediğimde, bunları aktarmayı (yazmak, anlatmak, tartışmak) deniyorum.
İnsan düşünmeyi anlık aktarmak için işitsel bir kodlama sistemi geliştirmiş. Biz buna konuşma dili diyoruz.
Sonrasında, düşüncenin kalıcı olabilmesi, başka bir ifadeyle saklanabilmesi ve zamanda ileriye doğru seyahat edebilmesi için görsel/sembolik kodlama geliştirmiş. Biz buna yazı dili diyoruz.
Bilginin aktarımında başka kodlama sistemleri de olabilir. Bazı hayvan türlerinin ve bazı mikro organizmaların iletişimde kimyasal ve/veya koku kullandığını biliyoruz.
Bitkilerin, ürüme fonksiyonuna aracılık eden arı/kuş/böcek gibi canlılarla haberleşmek için renkleri kullandığından haberdarız.
Radyo dalgaları yoluyla bilgiyi aktaran kodlama sistemleri geliştirmişiz. Fiber optik kablolarda, bilgi/ses/görüntüyü önce elektriksel işaretlere, sonrasında ışığa çevirmişiz.
Bizim makinalar için geliştirdiğimiz kodlama sistemleri var. 0 ve 1 gibi basitten başlayan sonrasında daha karmaşık bilgisayar dillerine giden kodlama sistemleri gibi.
Yani sesi, görüntüleri, radyo dalgalarını, elektriği ve ışığı kodlayıp çözecek sistemler geliştirerek, bilgiyi farklı şekillerde aktarmanın ve saklamanın yollarını keşfetmişiz. Hem bizim, hem geliştirdiğimiz makinaların kullanması için.
Bizim genel bilgi aktarımı/saklanması için kullandığımız konuşma/yazı dili dışında, bazı özel işler/fonksiyonlar için alt diller de geliştirmişiz. Matematik, finansal raporlama, zaman ölçümü/tarihleme vb.
Sözün özü, dil aslen düşünceyi aktarmak veya saklamak için geliştirdiğimiz bir kodlama sistemi. Yani dil ile asıl hedeflenen ‘ben’ değil diğerleri.
Düşünme eyleminin başlangıç motivasyonu çoğunlukla aktarma amacına yönelik olduğundan, dilin düşünme eyleminin merkezinde olduğu algısına sahip olmak oldukça doğal.
Buna rağmen, dil olmaksızın düşünme eylemi olmayacağı argümanı geçerli bir argüman değil. Düşünme bireysel bir eylem olup, sadece öze dönük olarak da gerçekleşebilir.
