AI öncesi akıl yürütmeyle ilgili temel sorun, güdümlü akıl yürütme (motivated reasoning) ve teyit yanılgısı (confirmation bias) idi.
Kimliğimize ve bunun alt kodlarına uydurmak için gerçeği eğip bükerken; inanç, düşünce ve varsayımlarımızı teyit edecek kanıt ve bilgileri cımbızlama peşindeydik, google aracılığıyla eriştiğimiz ağ üzerinde.
AI ile baştan bildiğini onaylama ve desteklemeye yönelik arama/cımbızlama işi ortadan kalktı ama bu durum bir sorunu da beraberinde getirdi. Aramaya başlarken bizim için belli olan sonucu ve bunu destekleyen kanıtları vermiyordu AI her zaman.
Devreye sufle mühendisliği (prompt engineering) girdi hemen. İstediğimizi almak, gerçeği eğip bükmek için neleri, nasıl söyleyeceğimizi, başka bir ifade ile, ne taklalar atacağımızı öğrenmeye başladık.
AI geliştiricileri de boş durmadı bu arada. Gerçeğe ve kanıtlara rağmen bizim istediğimizi alabilmemiz için geliştirmelere gittiler AI yeni sürümlerinde. Duygusal zeka sosu da eklediler yeni sürümlere.
Yine isteyen istediğini alıyor AI'dan. Yani güdümlü akıl yürütme (motivated reasoning) ve teyit yanılgısı (confirmation bias) halen en büyük engel akıl yürütme faaliyetlerinde.
Akıl yürütme işi doğrulamaya değil yanlışlamaya çalışma işidir özünde.
Güdümlü akıl yürütme ve doğrulama yanılgısı gibi genel akıl yürütme kusurlarının farkında isen, AI'ı yanlışlama çabası için kullan.
Yanlışlayamıyorsan, yanlışlanana kadar doğru kabul edebilirsin.
Özünde yanlışlanamaz argümanlara karşı dikkatli ol bu arada. Bunlar için zaman harcamaya değmez.