‘Bu işten ne kazanıyorum/kazanacağım ?’ sorusu, cevabının kritik olmasının yanında, çoğu insanda kafa karışıklığına sebep olan bir sorudur. ROI, ROE, EBIT, EBITDA, WACC, RAROC  vb. jargon içerisinde kaybolmaya varan süreçler sonunda, ne kazanıldığı/kazanılacağı sorusu çoğunlukla cevapsız kalmaktadır.

Franchise veren ya da yatırım yapılarak tedarikçi olunan bazı iş kollarında, finans bilgisi düşük olan yatırımcı, bol sıfırlı kar garantileri ile kandırılmaktadır. ‘Aylık ..... bin TL gelir garantisi’, ‘2 yıl boyunca aylık minimum .....bin TL kar’ benzeri söylemler; yatırımın gerçek % getirisini çoğunlukla gizlemekte, alınan riske oranla getiri oranları bazı durumlarda, risksiz sabit getirili yatırım araçlarının dahi gerisinde kalabilmektedir. Bugünlerde gündemde yoğun bir şekilde yer eden 'Startup'lar için oldukça önemli olan bu konu, genelde fikri girişime dönüştürüp kısa bir süre sonra satmak hedefindeki girişimciler tarafından ikinci plana atılmaktadır. Diğer taraftan yatırımın getirisi konusu, olası başarılı satışa kadar ki süreçte muhatap olunacak melek yatırımcı ve finansörler için önemli olmasının yanında, satın alacaklar için fiyatı belirleyen temel etmenlerden biridir.

Karışıklık temelde insanların, gelir-kar-nakit ayrımını tam yapamamalarından ve bunların vade ile ilişkisini kavrayamamalarından kaynaklanmaktadır.  Görünüşte birbirine çok benzeyen yatırım alternatiflerinin getirileri çok farklı olabilmektedir. Örneğin, ilerleyen bölümde ayrıntısına yer verilen, 1.000.000 TL’lık  eşit başlangıç yatırımına ve amortisman hariç eşit gelir/gider yapısına sahip iki farklı 5 yıllık yatırımdan; otobüs yatırımının getirisi % 12,38 iken, hatlı minübüs yatırımının getirisi % 23,14 olabilmektedir.

Ayrıca, yatırım gerçek getirisi, ROE, EBITDA vb kavramlarla ifade edilen rasyolardan da farklı gerçekleşebilmektedir. Örneğin, ilerleyen bölümde incelenen otobüs yatırımının gerçek getirisi yıllık % 12,38 iken; net kar/sermaye % 8, (net kar+amortisman)/sermaye % 28, EBITDA/sermaye % 30 gibi farklı rakamlar olarak karşımıza çıkmaktadır. İncelenen örnek yatırımların detayına aşağıda yer verilmiştir.