Kısaca, duygulara hitap edecek şekilde yardıma muhtaç olduğu kolayca gözlemlenebilen bireylerin (kurban) olduğu durumların, benzer yardıma ihtiyaç duyan grupların var olduğu durumlara göre insanları daha kolay harekete geçirmesi olarak tanımlanabilecek bir psikolojik olgu ‘Tanımlanabilir Mağdur Etkisi’.

İki, birden büyük olmasına rağmen; istatistikler insan duygularına üstün gelemiyor karar süreçlerinde. Tüm dünya toplumlarının Covid 19 sürecine verdikleri aşırı (haksız da sayılmaz) tepkinin arka planında bu olgunun katkıları bulunuyor.

Şu ana kadarki ölüm istatistikleri incelendiğinde, insanların başına bela olan daha büyük sorunların (kalp/damar rahatsızlıkları, sigara, obezite, kanser, trafik kazaları vb.) olduğu kolaylıkla görülebiliyor.

Bunların bir kısmı toplumsal/bireysel olarak daha sorumlu davranarak önemli gelişmeler kaydedilebilecek alanlar ayrıca.

Bununla birlikte, solunum cihazına bağlı nefes alamayan bir Covid 19 hastasının yürek parçalayan görüntüsü ve maske takarak, evde kalarak ve sosyal mesafe kurallarına uyarak bireysel olarak bu konuda bir şeyler yapılabileceği bilinci insanları harekete geçiriyor.

Aynı bilinci ve tepkiyi; trafikte sorumlu davranmak, sağlıklı beslenmek ve sağlıklı besinler talep etmek, hareketli yaşam sürmek ve sürdürmek, kansorejen olmayan bir çevre ve yaşam inşa etmek/talep etmek konusunda sergileyemiyoruz.

Oysa ki bu konularda kaydedilecek ufak gelişmelerin, daha fazla insanın hayatına dokunacağı ve daha fazla can kurtaracağı istatistiki bir gerçek olmasına rağmen.

Yurdaer Etike

Neredeyse herkes, kişisel boyuttaki Covid 19 tedbirlerinin toplumun kendisi dışındaki  bölümü tarafından gevşetildiğinden şikayetçi.

Yukarıdaki ifade kendi içerisinde tutarsızlık içermekle birlikte, durum tespiti anlamında çok yanlış sayılmaz.

İlişkisel olmayan öğrenme (non-associative learning) deneyiminin mevcut duruma katkı sağlaması olası.

Duyarsızlaşma (habituation), kısaca tekrar eden uyarana verilen tepkinin belli bir süre sonra azalması olarak tanımlanabilecek bir öğrenme biçimi.

İnsanlar dışında hayvanlarda ve hatta bitkilerde dahi varlığı akademik olarak incelenmiş bir kavram.

Fobilerin tedavisinde uygulanan 'Maruz Bırakma Terapisi' (Exposure Therapy) üzerinden kavramı örneklendirmek mümkün.

Örümcek fobisini tedavi etmek için, kişi sistematik bir şekilde örümcek ile sürekli yüzleştirilir.  Süreç sonunda kişi artık örümceğe başlangıçtaki tepkiyi vermiyordur.

Covid 19 konusunda süreç başında yapılan yayınlar, uyarılar ve bilgilendirmeler kişisel ölçekte ciddi karşılık buldu.

Aynı uyaranın sürekli tekrarlanmasına rağmen, bireysel ölçekte bir zarar/sonuç yaşamayan kişiler, ilişkisel olmayan bir öğrenme deneyimi yaşadılar çoğunlukla.

Yaşadıkları 'duyarsızlaşma'  (habituation) süreci sonunda, Covid 19'u ilk baştaki kadar büyük bir tehdit olarak algılamamaya başladılar.

Geldiğimiz noktada Covid 19'a karşı toplumun tavrındaki değişimin müsebbibi olması olası bir öğrenme biçimi.

Yurdaer Etike