1.000 TL peşin ödeme yerine, 12 taksit için üzerine % 12 yani 120 TL ekleyerek 93,33 TL (1.120/12=93,33) taksit hesaplayan satıcı/tefeci/bankacı, aslen size aylık % 1,79 yıllık bileşik % 23,70 maliyetle kredi kullandırıyordur. Excel programını kullanarak benzer taksitli işlemlerde net % maliyetinizi siz de kolayca hesaplayabilirsiniz.

Yapmanız gereken Excel’deki ‘FAİZ_ORANI’ ve ‘ETKİN’ fonksiyonlarını kullanmak. Öncelikle ‘FAİZ_ORANI’ fonksiyonunda, ‘dönem sayısı’ olarak taksit sayısını, ‘devresel ödeme’ olarak taksit tutarını, ‘bd’ olarak taksitlendirilen peşin ödeme tutarını girerek (önünde - 'eksi' işareti ile girilmeli) işlemin aylık basit faiz oranını hesaplamalısınız. Akabinde bulduğunuz aylık faiz oranının yıllık faiz oranına çevirmek için 12 ile çarpmalı ve ‘ETKİN’ fonksiyonunda ‘nominal oran’ olarak bu rakamı girmeli, ‘dönem sayısı’ na 12 girerek işlemin yıllık bileşik maliyetini hesaplamalısınız. ‘ETKİN’ fonksiyonuna ‘nominal oran’ girerken % 15 için 0,15 veya % 9 için 0,09 girmeyi unutmamalısınız bu arada.

Bankaların sıfır faizli olarak kullandırdıkları eşit taksitli kredilerin gerçek maliyetini de, Excel’in bu fonksiyonlarını kullanarak hesaplayabilirsiniz. 10.000 TL, 12 taksitli, % 7,50 (750 TL) komisyonu bulunan sıfır faizli kredi örneğinde ‘FAİZ_ORANI’ fonksiyonu için,

• ‘dönem sayısı’ : 12
• ‘devresel ödeme’ : 833,33 TL (10.000 / 12 = 833,33)
• ‘bd’ : (-) 9.250 TL (10.000 – 750 = 9.250)

kullanarak aylık % 1,22 basit faiz oranını, ‘ETKİN’ fonksiyonu ile yıllık % 15,67 bileşik maliyeti bulabilirsiniz.

Tam maliyet rakamını vermemekle birlikte, yaklaşık maliyet hesaplamak için bir yöntem de önerebilirim burada. Ödenecek toplam taksit tutarından, bugünkü peşin ödeme tutarını çıkararak bulduğunuz tutarı, bugünkü peşin ödeme tutarına bölerek bulduğunuz oranı iki ile çarpın. Bulduğunuz bu rakam ilgili işlemin yaklaşık bileşik faiz oranı maliyetini verecektir.

1.000 TL peşin ödeme yerine, 12 taksit için üzerine % 12 yani 120 TL ekleyerek 93,33 TL (1.120/12=93,33) taksit hesaplanan örneği bu yöntem için tekrar kullanalım.

• Ödenecek toplam taksit : 1.120 TL (93,33*12=1.120)
• Bugünkü peşin ödeme : 1.000 TL

Yaklaşık Maliyet  = (1.120 – 1.000)/1.000*2 = 0,24 = % 24

Yukarıdaki hesaplamada bulunan % 24 oranı işlemin gerçek yıllık maliyeti olan % 23,70 oranına yakın bir orandır.

Çoğunlukla otomobil satın alınırken karşı karşıya kalınan ‘X’ tutar için ‘Y’ ay % 0 faizli krediler ile peşin alımda taksitli satış tutarı üzerinde peşin ödeme indirimi yapılan işlemler ise başka bir konu.

Satın almayı planladığınız otomobilde 60.000 TL için 12 taksitli % 0 faizli kredi kullanma opsiyonunun olduğu, bu opsiyonu kullanmaz iseniz aracın fiyatında 6.000 TL indirim yapılacağı örnek bir durum düşünelim. Ek olarak, bankanızdan % 1,50 aylık maliyet oranı ile kullanabileceğiniz yeterli kredi limitiniz olduğunu varsayalım. Otomobil satıcısının sunduğu sıfır faizli kredi imkanını mı yoksa indirim opsiyonunu mu kullanmalısınız ?

Vade farksız taksit işlemlerinde, peşin ödeme indirimi hesabını, eşit taksit hesaplama formülünü kullanarak yapabilirsiniz. Otomobil örneğinde,

PV  = A * ( (1 - ( 1 + r )^-n ) / r ) formülünde;

• Taksit tutarı (A): 5.000 TL (60.000/12=5.000)
• Faiz Oranı (r): 0,015 (% 1,50)
• Taksit Sayısı (n): 12

kullanarak bulunan 54.537,53 TL PV rakamı,  60.000 TL rakamından çıkarılacak bulunacak 5.462,47 TL rakamı, peşin ödeme indirimi karşılığıdır. Başka bir ifade ile, bu örnekte sıfır faizli krediyi kullanmak yerine peşin ödeme indirimini tercih etmek gerekmektedir.

Sağlamasını yapma anlamında, peşin ödeme indirimi kullanılarak yapılacak 54.000 TL (60.000-6.000=54.000) ödeme için, bankadan aylık % 1,50 maliyetle kullanılacak 12 taksitli kredinin, aynı formül ile yapılan taksit tutarı hesaplamasında bulunan tutar 4.950,72 TL olacaktır. Sıfır faizli kredi kullanmanız durumunda ödeyeceğiniz 5.000 TL aylık taksit tutarına göre, bankaya ödeyeceğiniz 4.950,72 TL taksit tutarı daha uygundur.

Aylık maliyetlerin % 1,50 olduğu ortamda, çocuğunuzun yıllık 60.000 TL 12 taksitli okul ücretini, peşin ödemeniz durumunda almanız gereken en az peşin ödeme indirim oranı % 9,11’dir (5.462,47/60.000=%9,1041).

Bu hesaplamaları Excel’deki ‘BD’ ve ‘DEVRESEL ÖDEME’ fonksiyonlarını kullanarak yapmanız da mümkündür.

Yurdaer Etike

Etike Eğitim ve Danışmanlık