Çarşamba, 17 Nisan 2024 11:35

HUME GİYOTİNİ - HUME'S GUILLOTINE

Yazan
Öğeyi Oyla
(1 Oyla)

 

 

Rasyonel akıl yürütme araçlarından bir diğeri Hume Giyotini.

 

Kısaca olması gerekenin, doğrudan olanlardan ve/veya sonuçlarından çıkarılamayacağı olarak açıklanabilecek bir araç.

 

Olan ile olması gereken arasında doğrudan bir bağ olmadığına, olması gereken için başkaca önermeler gereğine vurgu yapan bir araç.

 

Anektodlar veya kişisel deneyimler üzerinden ahkam kesen, saçmalayanlar için kullanılabilecek bir budama tekniği.

 

"Steve Jobs, Bill Gates, Mark Zuckerberg, Acun Ilıcalı, Nusret... hepsi okulu bırakıp zengin/başarılı oldular. Eğitim çok da gerekli değil."

 

"Kamuda işe girenlerin ve kamudan iş alanların tamamının dayısı var. Ahbap çavuş bürokrasisi devletin işleyişi için elzem bir mekanizma."

 

Yukarıdaki iki paragraftaki akıl yürütmelerin, bu aracın kulanımına ilişkin örnek saçmalamalar olduğunu belirtmeyecek olsam, bu yazıyı okuyanlar içerisinden dahi, bu çıkarımları benimseyenler olacaktır.

 

Gözlem (Descriptive) - Ahkam (Normative) argümanlar üzerine daha önce yazmış olduğum bir yazının linkini aşağıya bırakıyorum.

 

https://etikedanismanlik.com/index.php/makaleler/item/102-ahkam-gozlem

 

Ben şahsen bu aracı, bazılarının Hume'un hedeflediğini iddia ettiği ahlak çıkarımlarını test etmek için kullanmıyorum.

 

Yani bu araç, benim etik ve erdemli olanı test ederken kullandığım bir araç değil. Daha genel amaçlı bir saçmalama dedektörü.

 

Gerçekçi ve pragmatist olmak, başka bir ifade ile araçsal rasyonellik (instrumental rationality) burada ifade ettiklerim ile çelişen bir konu değil.

 

Özünde, hedeflerinize ulaşmak için doğru yöntemleri belirleyip, uygulamak olan araçsal rasyonellik hakkında daha önce hazırlamış olduğum video linkini aşağıya bırakıyorum..

 

https://youtu.be/WtenmyCGbTA?si=QIjhkkw5SfYbiOoX

 

 

 

 

Okunma 202 defa