Ortaçağda, Akdeniz havzasında bir tüccarsınız. Servetinizin neredeyse tamamı olan yüz bin düka altınını yatırdığınız malları Mısır'a gidecek gemiye yüklediniz. En az yarısı kadar para kazanacaksınız ama korsanlar konusunda endişelisiniz. Gemi korsanlara denk gelirse tüm servetinizi kaybedebilirsiniz.
Kara kara düşünürken sizden katbekat zengin başka bir tüccar, %20 ödeme karşılığı riskinizi sigortalayabileceği teklifiyle geliyor.
Olası kayıp tutarı sizin bütün servetinizken, sigorta öneren tüccarın servetinin yüzde biri. Tesadüf olur da sigortaladığı gemilere üst üste korsan saldırıları olsa dahi umursamayacak bir durumda yani
O rotada her on gemiden biri korsan saldırısına uğruyor. Yani korsan olasılığı aslen % 10. Yani zengin % 20 ile sigortalayarak riske ettiği sermayesini ikiye katlıyor.
Sigorta çok zenginin az zenginin kaybetme korkularını sömürerek daha zengin olması fikri üzerine başlayan bir süreç.
50 milyon serveti olanın 1 milyon kaybetmesi ile, 2 milyonu olanın 1 milyon kaybetmesi aynı psikolojik etkiye sahip değil.
Halen de öyle devam ediyor. Vergi planlaması ve özel durumlar hariç çok zenginin sigorta yaptırmasının çok anlamı yok.
Günümüz hisse senedi borsaları da çok zenginlerin, fakirlerin zengin olma hayallerini kullanarak daha zengin olmaları üzerine çalışıyor.
Psikolojik etki yapacak spekülatif alımlarla, hisseyi suni şekilde yükseltirken oltaya takılan zengin olma hayalindeki fakirlere (teknik ismi küçük yatırımcı), kademe kademe elindeki portföyü boşaltarak daha da zenginleşen çok zenginlerin oyun alanı günümüz hisse senedi borsaları.
Bir de hisseyi toplulukların algısını speküle ederek balon gibi şişiren pop figürler var Elon Musk gibi.
Elon Musk da tek değil bu arada. Ponzivari bir yapıda, faaliyetten elde edilen gelirlerle yüz yıllar içerisinde ödenemeyecek, ancak düşüş başlamadan elindeki hisseleri zamanında satıp çıkabilenlerin parasını kurtarabileceği balon unicorn, decacorn ve hectocorn zenginleri var.
Bunların değer algısı spekülasyonuna zengin olma hayali ile kanan fakirler, çok zenginlerin daha da zengin olmasını sağlıyor.