İşim gereği, bir finans profesyonelinin sahip olması gereken temel yetkinlikler konusuna oldukça kafa yormuşluğum vardır. İletişim, tutum ve enerji merkezli yetkinliklerin, her iş için olduğu gibi, finans profesyonelleri için de oldukça önemli olduğunu gözlemlemişimdir çok defa. Diğer taraftan, arka planda teknik merkezli mesleki yetkinliklerle desteklenmediğinde, karşı tarafta hoşluk yaratmaktan öte fayda sağlamadığı, orta-uzun vadeli kariyer sonuçlarını garanti etmediği de bir gerçektir.

Finans profesyonelinin teknik yetkinlikleri listesinin birinci sırası için, paranın zaman değeri ile finansal analiz arasındaki yoğun rekabette, herhangi birinin üstünlüğünü kabul etmenin diğerine haksızlık olacağını düşünmüşümdür hep. Bununla birlikte, bankacılık sektöründe çok sayıda yetkinlik değerlendirmesi (assessment) yapmış biri olarak, bu iki temel yetkinliğin bir finansçı için olmazsa olmaz olduğunu kolaylıkla söyleyebilirim.

Birçok kişi için bilgi eksenli olarak algılandıklarından, kolay geliştirilebilecek yetkinlikler olarak değerlendirilmekle birlikte; pratikte yüksek seviyelerde gözlemlenme sıklığı oldukça düşüktür. Özellikle finansal analiz alanında çok sayıda kaynak ve eğitim olmasına rağmen; bunların uygulamaya yönelik etkin ve doğru ölçüm yapabilme imkanı sağlamamaları, bu mesleki yetkinliğin gelişiminin önündeki temel engeldir. Bol pratik yapanlarda dahi, bu zaafiyet, tecrübe ve pratiğin yetkinliğe dönüşmesini zorlaştırmaktadır.

İndi-çıktı analizi ve rasyoların standart verilere göre pozisyonu ekseninde uygulanmaya çalışılan finansal analiz; doğal olarak ne kredi değerliliği ölçümü, ne satışa yönelik ihtiyaç analizi amaçlarına hizmet etmemektedir.

Klasik anlayıştan farklı, yeni bir bakış acısı ve etkin bir yöntem arayışının hareket noktası aslen bu olmuştur benim için. Ayrıntılarını “Paranın Dili – Finansal Okuryazarlık” kitabımda kaleme aldığım yeni yaklaşımın ana hatlarını bu makalenin ilerleyen bölümlerinde bulabilirsiniz.

Finansal tabloların gerçeği yansıttığına ilişkin kanaat getirildikten veya bu konuda yapılan aktarma ve arındırmalardan sonra, finansal analizde temel iki sorunun cevabı aranır ?

1. Özkaynak yeterli mi ? Ya da borçluluk olması gereken seviyede mi ?
2. Karlılık yeterli mi ?