Bir önceki paylaşımda, Paul Maclean’in ‘Triune Brain Theory’ yorumuyla, duygularla rasyonel düşünme arasındaki ilişkiyi anlamlandırmaya çalışmıştım.

Katmanlar arası ilişkiyi yazarak biraz daha fazla irdelemek, kendi adıma bu anlamlandırma çalışmasına katkı sağlayacak.

Görselde fonksiyon ayrımını ve gözlemlenen sonuçları özet olarak görülebilir.

Katmanlar birbirinden bağımsız değil. Biri, bir diğerini aktif hale getirebilir.

Örneğin yaralanma sonucu acı çekmeye başladığınızda kalp atışlarınız hızlanır. Sürüngen beynin tepkisidir bu.

Kalp atışlarının hızlanması sadece sürüngen beynin otomatik tepkileri ile oluşmaz. Limbik sistem, önceden tartıştığınız kişiyle karşılaştığınızda da duygular yoluyla sürüngen beyni uyararak kalp atışlarınızı hızlandırır.

Düşünürken aklınıza kaza sonucu hayatını kaybeden bir yakınınızın gelmesi de örneğin kalp atışlarınızı hızlandırabilir. Bilişsel beyniniz sürüngen beyni aktif hale getirmiştir.

Korku filmi seyrederken oluşan duygusal durum, bilişsel beynin limbik beyne etkisidir. Karşınızda piksellerden oluşan kurgusal bir durum vardır aslen. Bilişsel beyin bunu yorumlayarak limbik beyinde duyguya çevirir, korkarsınız.

Meditasyonla kalp atışlarının veya tansiyonun düşürülmesi başka bir örnektir. Bilişsel beyin sürüngen beynin alanını etkiler.

Sürüngen beynin, bilişsel kararları etkilediği durumlar da söz konusudur. Açken ahlaki ihlaller konusunda çok daha keskin yargılarda bulunduğumuza ilişkin çok fazla bulgular var örneğin. Ya da ekonomik fayda için aldatmaya daha meyilli oluyoruz.

Sıkıntılı etkileşim, limbik beynin bilişsel beyin üzerinde dominant etki kurduğu kişilerde ortaya çıkar. Bilişsel beynin üretmesi gereken; karar, fikir, çözüm, değer vb çıktıların; limbik beyin tarafından oluşturulması yani duygular temelinde üretilmesidir.